Verschenen in Inzicht nr. 2, mei 2009.

Advaita dichtbij gebracht! Lees en leer.

Dit is een heel vervelend tekstje, sla het maar snel over, dat is wellicht beter. Ik had natuurlijk ook iets plezierigs kunnen schrijven, of iets troostends, maar dat gebeurt genoeg dus kwam dit eruit, doe ermee wat je wil, je bent immers vrij, niet?

Een van de voor de hand liggende dingen die opvalt in het aanschouwen van wat plaatsvindt onder de noemer spiritualiteit is dat het voor de meeste zoekers blijft bij zoeken als tijdverdrijf, als mooie of als zinvol ervaren activiteit, of nog erger geformuleerd: consumptie. Echte zoekers zijn zeldzaam, de meesten lijken eerder een troostpriester dan een guru te willen, liever prettige ervaringen en gevoelens dan confrontatie. Heel begrijpelijk allemaal, want als ik had kunnen beseffen hoe vaak de waarheid me in de hel deed belanden en ik een keus had gehad, was ik waarschijnlijk gillend weggelopen.

Waarheid is schokkend, verontrustend en brengt je naar de spoken in de kast, niet er om heen of overheen, maar erdoor. Het brengt je naar die gebieden waar je bang van bent, het jaagt je bij tijd en wijle de stuipen op je lijf en heeft de kracht je gewone leven volledig overhoop te halen om de simpele reden dat wat je je leven noemt gebaseerd is op onwaarheid. Velen suggereren dus waarheid, vrijheid, verlichting te willen, maar in de praktijk lijkt het vaker te gaan om comfort, een gerust stellende theorie, iets om mee te spelen, iets om bij te horen e.d.

Het lijkt me zinvol als mensen eens werkelijk de gelegenheid zouden nemen uit te zoeken of ze zichzelf niet voor de gek zitten te houden. Dat zou al winst zijn, dat zou al een spatje waarheid kunnen doen opleven. Want het is niet erg als je geen waarheid wil terwijl je beweert van wel, maar weet het dan op z’n minst. Face it.

Satsang is geen feelgood gebeuren, hoewel er altijd de liefdesenergie in aanwezig is en een grote dragende kracht. Maar uiteindelijk gaat het erom te sterven als afgescheiden wezen, en meestal slaat de schrik om het hart als de waarheid aan komt zeilen. Het is altijd anders dan gedacht, en de helende kwaliteiten die erin zitten hebben vaak een gruwelijk karakter. Het ontneemt je datgene waar je op steunde, het rukt uiteen waar je in geloofde, het verbreekt waarmee je verbonden dacht te zijn. Daarnaast geeft het ook ruimte, helderheid, compassie en al die mooie kwaliteiten, maar pas na de ‘bezoekingen’.

Werkelijke spiritualiteit is als spelen met vuur. Het doel is dat alle waanzin wegbrandt en je zult het beleven alsof jij brandt. Bekend is de uitspraak ‘Wie licht wil zijn zal het branden moeten verdragen’, en zo is het ook. Je onderneemt dus een reis waarbij de oude ‘jij’ op voorhand de verliezer is, datgene wat ten onder gaat, als dat gebeurt komt de zon tevoorschijn, maar het is erg heet allemaal en doet vaak zeer. Wie bang is voor verontrusting, pijn en confrontaties kan er beter zo ver mogelijk bij uit de buurt blijven.

Daarbij komt nog dat zoeken een ding is, vinden is andere koek. Zolang je zoekt is er nog niks aan de hand, maar zodra je gevonden wordt is er geen weg terug, het zal op je inbeuken tot alle weerstand en weerzin verdreven zijn, het kan je bestaan ontwrichten, en daar moet je maar zin in hebben. (Als je gevonden hebt is b.v. het spirituele clubje waar je bij hoorde meteen niet meer zo leuk, realisatie is de beëindiging van spiritualiteit, het herkennen ervan als de zoveelste ego-beweging, een tijdelijke schijnbare noodzakelijkheid die leeg blijkt.)

Dit soort dingen roep ik al 10 jaar, en altijd knikt men braaf, maar slechts een enkeling heeft ook de predispositie om het te kunnen doormaken, het te beleven, om niet te vluchten als het dreigt toe te slaan. Het is letterlijk (en niet een keer, maar vele keren) een zaak van leven en dood, het is urgent, brandend, vernietigend. Het is Shiva in vol ornaat. Het breekt af wat onecht is en alleen zo kan Realiteit naar voren treden en geleefd worden.

Hoe heerlijk ook de energie van satsang mag zijn, hoe leuk het samenzijn, hoe interessant de ontdekkinkjes langs de weg, vergeet liever niet waar het om gaat, vergeet niet dat de guru op jouw huid uit is, hoe lief hij of zij ook lijkt. Dus als je werkelijk wil ‘vorderen’ onderzoek dan juist dat wat je aan het vermijden bent, ontmoet wat je vreest, al dan niet met enige hulp. Dek niks af met spirituele theorietjes of oefeningen, maar ga de confrontatie aan, zowel met Liefde als met Angst. Dan merk je vanzelf wel wat ‘je’  echt wil.

Teveel merk ik ook dat allerlei new age gevoelentjes en theorietjes zich mengen met advaita, maar werkelijke eenheid wordt pas beleefd als de afgescheidenheid vernietigd is, het gaat niet om een fijn gevoel van verbondenheid die komt en gaat, je gaat niet gered worden of verlost, je komt erachter dat er maar EEN illusie is, jij. En daarmee gaan ook alle theorietjes de prullenbak in, want die waren allemaal gebaseerd op die schijnfiguur.

Sterven om te leven, wie wil dat nou, echt? JIJ? We zullen zien.
Veel plezier!