Zoeken
Sluit dit zoekvak.

Twee soorten identificatie

 cover68-200Verschenen in InZicht nr. 68 – februari 2016

Het woord identificatie klinkt bijna als een aandoening. En zeker binnen advaita kringen heeft het een slechte connotatie. Mede daarom vond ik het onderscheid dat david carse maakte interessant. Hij gaf aan dat er een verschil zit tussen identificeren met, en identificeren als (to identify with or to identify as).

Wanneer je vriend(in) in de nesten zit, kun je daarmee meevoelen, je identificeert je met hem of haar, maar weet donders goed dat je hem of haar niet bent. Wanneer je je echter identificeert als iets, wordt je dat in feite.

Tegenwoordig zijn nationalisme en religionisme (nieuw woord) weer erg in de mode, en de basis daarvan is dus identificeren als (Nederlander, Hongaar, christen, moslim, salafist – of juist niet). Identificeren als leidt vaak tot weinig goeds. Het is niet open. Identificeren met, is een soort van open verbinding. Identificeren als, lijkt me meer gesloten, harder, gevaarlijk. Er blijken dus twee soorten identificatie te bestaan, en het komt me voor dat dat goed is te beseffen.

Vanuit mijn perspectief echter, is de verdachte vorm van identificatie, net zoals de onverdachte vorm, louter een verschijnsel, een waarneming dus. Als we bijvoorbeeld zeggen: ‘ik identificeer me met…’ is er eigenlijk iets geks aan de hand. De identificatie als ‘ik’ is dan al opgetreden!

Vervolgens stelt deze uitspraak dat dit zogenaamde ik zich heeft geïdentificeerd met weer iets anders. En de suggestie wordt gewekt dat het een soort van keuze was. Alsof er ook de optie was tot niet-identificeren. In werkelijkheid treedt de identificatie als ‘ik’ spontaan op, net zoals alle andere identificaties. Er is een diepe behoefte in de mens iets of iemand te zijn, en deel te zijn van een groep, of enkele groepen. Zodra de onbewuste, spontane identificatie als ‘iemand’ heeft plaatsgevonden, ontstaat automatisch het zoeken naar identiteit. Dit wel, dat niet. Deze muziek wel, die niet. Deze overtuigingen wel, die niet. Deze partij wel, die niet. Etc. De hele persona wordt gaandeweg op deze wijze geconstrueerd, en dat zonder dat het zogeheten individu het door heeft. En omdat alle andere menselijke dieren dezelfde neiging hebben, lijkt het ook volstrekt normaal.

Het is zo normaal dat er zelfs sprake kan zijn van identiteitscrises. Wow. Dan weet je niet meer wie je precies bent. De grap is dat vrijwel niemand weet wat hij/zij is, want het Werkelijke ligt begraven onder dikke lagen aannames, opinies, beelden, verwachting, doelen en andere cultureel en sociaal-economische constructies en normen.

Bewustzijn zelf kan zich overal mee identificeren. Met om het even welk verschijnsel, om het vervolgens net zo makkelijk weer te laten gaan. (Oftewel, het is voor alles beschikbaar, omdat het Beschikbaarheid is).

Een persoon kan dat natuurlijk niet. Is niet overal beschikbaar voor. Sommige dingen lijken zo cruciaal dat men er soms bereid voor is te sterven, of te moorden. De gevolgen kunnen we dagelijks aanschouwen in de conflicten op elk denkbaar niveau in wat we de wereld noemen. Machtsconflicten, religieus getinte conflicten, strijd om geld en bezit, strijd tussen allerlei clubjes (politieke clubjes, motorbenden, geloofsclubjes, economische of wetenschappelijke clubjes enzovoorts) en naties.

Al dit afgescheiden denken verhult het eenvoudige gegeven (op relatief niveau) dat we op een planeetje leven, allemaal dezelfde roots hebben, en het ermee zullen moeten doen. Maar we zijn de stammen-identiteit nog niet ontgroeid. We identificeren ons nog steeds te vaak als Nederlander, Europeaan, blanke, Jood, Moslim, Indiër, Feyenoorder of Ajax fan, liberaal, humanist of socialist etc.

Ik heb overigens niet zoveel hoop dat dit snel gaat veranderen, al zijn er spiritualisten die dromen van een wereld van Eenheid en Liefde. Ik ben geen dromer meer. Helaas? Ach, elke fase heeft zijn of haar charme denk ik maar. Er schijnt een partij te zijn die voor de vrijheid heet te zijn. Ik hoor echter enkel flinterdun denken (om met mijnheer Finkers te spreken) en identificaties als, nationalistisch geneuzel en wij-zij denken. Wordt er wat triest van soms. Als ik spontaan een zwak moment heb. Maar ja, triest worden is niet goed kijken, en gelukkig is het zwakke moment al weer even snel over, als het gekomen is.

Ik ga maar eens met Henk praten en de hond uitlaten. Ik wens je een leven zonder identificaties als, en de vrijheid om te identificeren met alles en iedereen, en daarna moeiteloos weer alles te laten gaan. Lang leve Beschikbaarheid. Hug.

 

Bovenstaande is een hoofdstukje uit m’n nieuwe boek Olie op het vuur – notities omtrent spiritueel ontwaken dat in mei 2016 is verschenen.

 

Ja, ik doe mee!