Verschenen in InZicht nr.62, september 2014.

Als je een paar dagen bezig bent met zelfonderzoek en dergelijke, en je hebt op het droomtoneel een jaartje of zestien de rol van advaitaleraar vervuld, is één ding duidelijk: vrijwel alle spirituele zoekers zijn met name bezig om de innerlijke revolutie te voorkomen, uit te stellen of af te wenden. En vele leren en leraren zijn daarbij zeer behulpzaam. Die hebben maar al te vaak liever dat je jaren of decennia lang hun bijeenkomsten bezoekt en hun volgeling bent, want hoe meer volgelingen, hoe beter de leraar. Aantallen, daar gaat het om, zo lijkt het soms. Mediteer hier op, kom naar retraites, doe dit, doe dat, wees zo, voldoe aan …. en je zult… Volg de al dan niet uitsproken code van het clubje in kwestie en stel je vragen, zodat de leraar ze je kan afpakken door ze te ‘beantwoorden’.

Heel gevaarlijk, vragen stellen.

Als je echt een vraag hebt, een echte vraag, geen intellectuele bezigheidsvraag, maar een echte, een die je bezig houdt, die je overhoop haalt, die aan je innerlijk knaagt, die je leven vergalt, dan moet je die niet af laten nemen door wie dan ook. Het is het speerpunt van je onderzoek, het is de schep waarmee je naar water kunt graven!

Er is dus iets links aan vragen beantwoord krijgen. Iemand vroeg bijvoorbeeld: “Wat betekent het om echt mens te zijn?” Ik zei: “Wat een schitterende vraag! Volg hem tot de uiterste consequentie. Laat hem niet gaan, zoek geen antwoord, maar laat de vraag je gids zijn om in jezelf af te dalen.” Als ik hem zou beantwoorden, dat wil zeggen: een definitie zou geven, zegt de mind: ‘O, oké, mooi, dat weet ik dan ook weer’. En daarmee is de vraag gecastreerd, om zeep geholpen. Je denkt dan iets geleerd te hebben, maar in feite is een kans verneukt. Als je een antwoord krijgt op die manier, heb je er enkel een idee bij. Er is niks gebeurd, er is een vonkje, dat misschien tot een revolutie had kunnen leiden, geblust, uitgeblazen. Shit!

Een echte vraag is cruciaal, zonder kom je nergens. Het gaat niet om antwoorden, maar om vernietiging, van zowel de vraag als de vragensteller. Een antwoord is een schijnantwoord, een dode kat, een miskraam zo je wilt. Verdrietige zaak, maar meestal heeft de vragensteller het idee opgeschoten te zijn, en de leraar voelt zich wijs. Een vraag kan je dus dieper brengen, een vraag is open, een antwoord of conclusie is een dichte deur. Wat mij betreft moet er kerosine toegevoegd worden aan een echte vraag, geen bluswater. Wat je verontrust, moet worden aangewakkerd, niet weggemediteerd of in slaap gesatsangd of gechant. Wat aan je knaagt, is waar je het van moet hebben! Wat schuurt moet gaan schrijnen, bloeden, tot je het roer van binnenuit echt omgooit en voor jezelf gaat kijken. Fuck teachers, fuck antwoorden, fuck de spirituele slaapliedjes! Wake up, volg je angst, je onrust, je twijfel, het zijn de laatste of eerste vonken van wat echt is in je, wat de boel in de fik kan steken.
Revoluties zijn niet vreedzaam en sereen, je krijgt er meestal een hoop ellende van en veel afkeurende en onbegrijpende blikken, gecombineerd met innerlijke en uiterlijke tegenwerking en vervelende gevoelens en angstgedachten. Zo is dat nu eenmaal. Wakker je rauwe intelligentie aan, niet je spirituele bravigheid.

Leuk trouwens dat revolutie zowel gewelddadige omverwerping als drastische verandering kan betekenen, maar het kan ook een beweging in cirkels betekenen. Haha. Precies, meestal is de spirituele bezigheid van mensen een ronddraaien in cirkeltjes, en zeker geen radicale omverwerping! Kijk naar je leven. In alle eerlijkheid: wat doe je? In cirkeltjes ronddraaien en jezelf wijsmaken – gesteund door je leraar en spirituele mederaddraaiers* – dat je al lekker opschiet? Of ben je NU echt aan het uitbreken?

Hoe het echt zit weet je in drie seconden. Als er eerlijkheid en waarheidslievendheid is, tenminste. Zo niet: dream on and never mind.

* Je kent ze wel, die pluizige beestjes in zo’n zielig kooitje, rondrennend in een al dan niet vrolijk gekleurd rad. Hoop ge-ren, geen enkele vooruitgang. Precies zoals het gewenst wordt. Dromen dat je op weg bent wakker te worden. En de leraartjes en je collega’s moedigen je aan. Lekker samen onderweg, but going nowhere.